İstanbul’un ünlü turistik merkezi Sultanahmet’te, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin yanında bulunan Hilton Oteli altında yer alan Navitas Spa Sarnıç, tarihi sarnıcı modern bir SPA merkezi olarak işletmektedir. Resmi internet sitesinde, “Büyülü bir atmosferde eşsiz bir spa keyfi yaşamak istiyorsanız Navitas’ı tercih edin” ibaresi ile kendini tanıtan işletme, bin 500 yıllık tarihi sarnıcı kullanarak ziyaretçilere hizmet sunmaktadır. Navitas Spa, özellikle masaj terapileri ile dikkat çekmekte ve ruh, beden ve akıl uyumu hedeflenmektedir. Burada sunulan masaj türleri arasında Uzak Doğu, İsveç, Aromaterapi, Mum, Sultan, Sıcak Taş masajı gibi seçenekler bulunmaktadır.
Bununla birlikte, tarihi sarnıcın masaj salonu olarak kullanılması, kamuoyunda ve uzmanlar arasında ciddi tepkilere neden olmuştur. Sarnıcın, kentsel arkeolojik sit alanında yer aldığı ve bazı kamu ve özel mülkiyete ait olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, masaj ve jakuzi salonu olarak düzenlenmesi sonrası kaçak eklentiler ile yapının özünün bozulduğunun anlaşılması, yetkililerin harekete geçmesine yol açmıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2022 yılında sarnıçla ilgili gelen şikayetleri değerlendirmeye alarak harekete geçmiştir. Bakanlık, söz konusu sarnıcın kullanımına dair 6 ay içerisinde kaçak eklentilerin kaldırılmasını talep etmiştir. Ancak Navitas Spa Sarnıç, bu talebe yanıt vermeyerek hizmet vermeye devam etmiştir. Bu durum üzerine Bakanlık, 2023 yılında hukuki süreç başlatma kararı almıştır.
Fatih Belediyesi’ne yapılan talep doğrultusunda, tarihi sarnıçtaki aykırılıkların ve kaçak yapıların belirlenmesi istenmiştir. Yapılan incelemeler doğrultusunda, tarihi sarnıçta yer alan cam eklentinin, jakuzinin ve diğer yapısal değişikliklerin detayları ortaya konmuştur. Alt katlarda bulunan soyunma kabinleri, masaj salonları, sauna ve hamam gibi alanların da ruhsatsız olduğunun ortaya çıkması, durumu daha da ciddileştirmiştir.
Söz konusu tarihi sarnıcın miras intikalleri sonucunda 60’a yakın mülkiyet sahibi bulunmakta ve bu durum işletmenin çeşitli yasal sorunlarla karşılaşmasında etkili olmaktadır. Navitas Spa, bu süreçte 27 Kasım 2024’te vergi muafiyeti talebinde bulunmuş, ancak bu talep, aykırılıkların giderilmesinden sonra değerlendirilmek üzere Bakanlık tarafından geri çevrilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, tarihi sarnıcın SPA merkezi olarak işletilmesi ile ilgili yazılı bir açıklama yapmıştır. Açıklamada, sarnıcın 1. grup korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olduğu ve bu nedenle izinsiz uygulamaların kaldırılması gerektiği belirtilmiştir. 15 Kasım 2022 tarihinde alınan karar doğrultusunda, söz konusu tarihli Kurul kararı ile yapılacak denetimle birlikte gereken işlemler başlatılmıştır.
Son olarak, ilgili bütün kurum ve kuruluşlarla sağlanan iletişim ile aykırılıkların belirlenmesi ve izinsiz yapılarının kaldırılması sürecinin izlenmeye devam edeceği duyurulmuştur. Bu süreç, hem tarihi yapının korunması hem de yasal düzenlemelerin sağlanması açısından büyük bir önem taşımaktadır.
“`