Yıldız Sarayı’nın Tarihi: Hırsızlıklar ve Restorasyon
Yıldız Sarayı, Osmanlı Cihan Devleti’nin son sarayı olarak bilinir. Sultan 3. Selim tarafından annesi Mihrişah Sultan için yaptırılan saray, asıl önemini Sultan 2. Abdülhamid döneminde kazandı. Sultan Abdülhamid, 30 yıl boyunca devleti bu saraydan yönetti ve ikametgah olarak kullandı. Ancak 1909 yılında tahttan indirilmesiyle Yıldız Sarayı kompleksi gerilemeye başladı. Selanik’ten gelen Hareket Ordusu’nun içindeki kişiler, sarayı yağmalayarak papağanları, silahları ve hatta altından yapılan saltanat arabasını bile parçaladı.
Saray, Sultan 6. Mehmed Vahdeddin döneminde de bir süre kullanıldı ancak 1922’de saltanatın kaldırılmasıyla kapılarını dış dünyaya kapattı. 1924 yılında Erkan-ı Harbiye Mektebi’ne tahsis edilen Yıldız Sarayı, uzun yıllar “Harp Akademileri” olarak kullanıldı. 1978’de Kültür Bakanlığı’na devredilen kompleks, 2015’te Cumhurbaşkanlığı’na bağlandı ve 2018’de Milli Saraylar’a devredildi. Aynı yıl başlayan restorasyon çalışmaları 2020 yılında tamamlandı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla müze olarak açılacaktır.
Yıldız Sarayı’nın tarihçesi hakkında konuşan İstanbul Topkapı Üniversitesi Tarih Bölümü Doç. Dr. İbrahim Pazan, sarayın Sultan 3. Selim zamanında başlayıp Sultan 2. Abdülhamid zamanında genişleyerek devlet sarayına dönüştüğünü belirtti. 500 dönüme ulaşan bu kompleks, yüzlerce köşk, kasır ve mutfak gibi yapılar içerir. Sarayın tarihi Kanuni Sultan Süleyman dönemine kadar uzanmasına rağmen en geniş hali Sultan Abdülhamid döneminde ulaşmıştır.
Ancak Sultan 2. Abdülhamid’in tahttan indirilmesi sırasında saray olumsuz olaylara sahne oldu. Yağmalanarak papağanlar, silahlar ve kıymetli mücevherler çalındı. Padişah tahttan indirildikten sonra saray hükümet merkezi olmaktan çıktı ve eşyaları farklı yerlere dağıldı. Yıldız Sarayı’nın ziyaretçilere açılacak olmasıyla, Osmanlı Devleti’nin son dönemine ışık tutacak yapılar yeniden görülebilecek ve tarihsel önemleri anlaşılabilecektir. İbrahim Pazan, halkın 30 sene boyunca Osmanlı Devleti’ni idare ettiği son sarayı ziyaret ederek, görülmeyen yerlerini keşfedeceğini belirtmiştir.
