İzmir’in Bergama ilçesinde, tarih öncesi dönemlerden Osmanlı İmparatorluğu’na kadar uzanan zengin geçmişi ile dikkat çeken Bergama (Pergamon) Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmaları, ilginç buluntular vermeye devam ediyor. Bu kapsamda, ‘Mozaikli Ev’ olarak adlandırılan yapının taş avlusunda, Roma dönemine ait olduğu değerlendirilen bir bronz kazan bulundu. Kazı çalışmalarını yöneten Prof. Dr. Yusuf Sezgin, buluntunun restorasyon ve temizlik işlemleri sonrasında önümüzdeki günlerde Bergama Müzesi’nde sergileneceğini belirtti. Sezgin, “Bu kazan, Anadolu’daki bronz işçiliğinin yaklaşık 1400 yıl öncesine ait bir örneği olup, günümüzdeki tekniklerle neredeyse birebir örtüşüyor” şeklinde konuştu.
![]()
Bergama Antik Kenti, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor ve kazı ile restorasyon çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras Projesi’ çerçevesinde sürdürülüyor. Bu çalışmalar, geçmiş dönemleri gün yüzüne çıkarmaya ve Anadolu’nun çok katmanlı tarihine ışık tutmaya devam ediyor. Geçen yıl eylül ayından itibaren başlatılan kazılar, Kızıl Avlu’nun yakınındaki ‘Mozaikli Ev’ kompleksinde yoğunlaşmış durumda. Buradaki havuzun, Roma dönemine ait bir mühendislik eseri olduğuna inanılıyor ve kazanda elde edilen sonuçlar, dönemin günlük yaşamıyla ilgili önemli bilgiler sağlıyor.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Yusuf Sezgin, Mozaikli Ev’in antik dönemde önemli bir yapıya işaret ettiğini ifade ederek, “Bu yapı, Bergama Antik Kenti’nin ‘Kızıl Avlu’ olarak bilinen bölgesinin 350 metre kadar yakınında bulunuyor. Taş avlusunun ve çevresindeki mekanların mozaiklerle kaplı olması, yapının tarihsel önemini artırıyor” dedi. Bu mekanlarla ilgili yapılan çalışmalar, antik dönemdeki sosyal ve toplumsal yapıyı anlamak açısından da kritik öneme sahip. Sezgin, ayrıca bu alandaki bilgilere ulaşmanın, aslında antik toplumların ruhunu ve ihtiyaçlarını anlamak için bir kapı aralayacağını belirtti.
Kazı Başkanı, bronzun antik dönemde çok değerli bir malzeme olduğunu vurguladı. Ayrıca, buluntular arasında yer alan havuzun, yağmur ve kaynak sularını toplamak amacıyla yapılandığına dikkat çekti. Sezgin, “Bu havuz ve yapının, muhtemelen milattan sonra 7. yüzyılda, Arap akınları döneminde terk edildiği düşünülüyor. Burası doğal afetlerin etkisiyle bozulmuş ve bir daha kullanılmamış” dedi.
‘Kazanın, Dönemin Günlük Yaşamı Hakkında Doğrudan Bilgi Veriyor’
Prof. Dr. Sezgin, bronz kazan ile ilgili olarak, “Antik dönemlerde bronz, günlük yaşamda en yaygın kullanılan malzeme değildi; pişmiş toprak ve seramik ürünler daha yaygındı. Ancak bronz malzemeler özel alanlarda, özel amaçlarla kullanıldı. Bulduğumuz bronz kazan, tam yerinde orijinal konumunda bulunmuş bir eser. Bu, o dönemin son dönemine ait kullanım biçimlerini anlamamız açısından son derece önemli” ifadelerini kullandı.
‘İşçiliği Bugünle Birebir Aynı’
Sezgin, kazanla ilgili teknik özelliklere de değinerek, “Bu kazan, muhtemelen havuzdan su alıp taşımak amacıyla kullanılmıştır” dedi. Hemen arkasında bir mutfak yapısının da olduğuna dikkat çeken Sezgin, bu yapının kullanım amacına dair bilgi verebilecek diğer unsurlar olduğunu söyledi. Kazanın çekiçleme tekniğiyle yapıldığını ve günümüzde de benzeri tekniklerin uygulanmakta olduğunu ifade etti. “Bronz işçiliği, Anadolu’da binlerce yıldır süregelen bir gelenektir. Kazanımız, bu geleneğin 1400 yıl öncesine ait bir örneğidir ve işçilik ile teknik neredeyse birebir aynı” diye ekledi.
